رای‌ندهنده‌ها چه کسانی هستند؟

به گزارش خبرگزاری مهر، محمد اصغری مدیر مرکز رصد فرهنگی کشور گفت: با توجه به رشد تعداد رای‌ندهنده‌ها در انتخابات‌های اخیر و ضرورت مطالعه رفتار رای‌دهی این افراد و کسب شناختی عمیق‌تر از دلایل و جوانب چنین رفتاری، مرکز رصد فرهنگی کشور با همکاری و ابتکار مرکز تحلیل اجتماعی متا، در ادامه موج اول این پژوهش پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، موج دوم این پیمایش را ناظر به انتخابات مجلس ۱۴۰۲ برگزار کرده است.

وی با تاکید بر ضرورت شناخت رای‌ندهنده‌ها گفت: مشارکت در انتخابات و حضور مردم پای صندوق‌های رأی، مظهر مردم‌سالاری دینی و بیانگر اعتماد مردم در رابطه دو طرفه آنان با نظام سیاسی است. از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون نیز قریب به ۴۰ انتخابات برگزار شده و مشارکت مردم در دوره‌های مختلف انتخاباتی متفاوت بوده است اما همواره در رسانه‌ها، میزان مشارکت مردم با اهمیت و تعیین‌کننده محسوب شده است. مطالعات علمی در حوزه مشارکت سیاسی در ایران نیز عمدتاً بر روی افراد رای‌دهنده و عوامل مؤثر بر مشارکت متمرکز بوده است و جمعیت رای‌ندهنده در انتخابات‌ها، علی‌رغم اهمیت بالای شناخت آن‌ها، کمتر مورد توجه واقع شده و باید اهتمام بیشتری به آن داشت.

مدیر مرکز رصد فرهنگی کشور در ادامه گفت: شواهد علمی و تجربی نشان می‌دهد رای‌ندهنده‌ها از نظر مشارکت وضعیت یکسانی ندارند. برخی از رای‌ندهنده‌ها، عدم مشارکت مستمر دارند و در اکثر یا همه انتخابات‌ها شرکت نمی‌کنند. اما برخی از رأی ندهنده‌ها، از نظر مشارکت و رفتار رای‌دهی وضعیت متغیری دارند و در برخی از انتخابات‌ها شرکت کرده و در برخی انتخابات‌ها شرکت نمی‌کنند.

اصغری گفت: داده‌های پیمایشی نشان می‌دهد عمده افرادی که رفتار متغیر در رای‌دهی دارند، اتفاقاً ازجهت نگرش‌های سیاسی و اعتقادی با ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی همراهی دارند و زمینه و ظرفیت بیشتر و مساعدتری برای مخاطب قرارگرفتن و دعوت به مشارکت آن‌ها فراهم است. چنین افرادی حدود یک چهارم از جمعیت بزرگسال (بالای ۳۲ سال) کشور را تشکیل می‌دهند. از جهت وضعیت دینداری نیز یک سوم از این رای‌ندهندگان دارای رفتار متغیر رای‌دهی، ملتزم و پایبند به دستورات دینی هستند و قریب به یک‌چهارم از این افراد به اسلام سیاسی نیز باورمندی بالایی دارند. بر اساس نتایج این پژوهش علمی، رفتار رای‌دهی بیش از آن رفتاری سیاسی باشد، رفتاری فرهنگی و اجتماعی است و عوامل مختلفی در شکل‌گیری این رفتار مؤثر هستند و نمی‌توان تنها با گزاره‌های کلی، عدم مشارکت را تفسیر کرد.

وی در پایان گفت: مرکز رصد فرهنگی کشور در تلاش است تا از خلال انجام پژوهش‌های مستمر درباره فرهنگ مشارکت و رفتار رای‌دهی، ضمن شناخت نگرش‌ها، ویژگی‌ها و عوامل مؤثر بر رای‌دهی بیش از نیمی از واجدین شرایط رای-دهی در کشور، زمینه را برای فهم دقیق‌تر و غیر بسیط از این گروه فراهم آورد تا بواسطه آن در سیاست‌ها و تصمیمات بتوانیم ارتباط موثرتری با این گروه برقرار سازیم.